Steeds meer mensen zoeken manieren om zelfvoorzienend te leven en wonen. Ze doen dit bijvoorbeeld door hun eigen groenten en fruit te verbouwen, zodat ze daarvoor niet meer naar de supermarkt hoeven. Ze wekken hun eigen energie op. En maken bijvoorbeeld gebruik van een composttoilet. Wil jij weten hoe je zelfvoorzienend zou kunnen wonen? In dit artikel lees je er alles over.
Zelfvoorzienend wonen
Zelfvoorzienend zijn, betekent niet voor iedereen hetzelfde. Waar de een volledig zelfvoorzienend wil wonen, zonder wateraansluiting of aansluiting op het riool, zijn andere mensen op iets kleinere schaal bezig met zelfvoorzienend leven en wonen. Welke manier van zelfvoorzienend wonen jij ook ambieert of op welke schaal je ook veranderingen aan zou willen brengen, in dit artikel vind je een aantal handige tips.
Volledig zelfvoorzienend wonen in Nederland
Volledig zelfvoorzienend wonen, oftewel ‘off-grid,’ is in Nederland niet zo makkelijk. Dit heeft te maken met het feit dat je in dit geval niet op de nutsvoorzieningen, zoals gas, water en elektriciteit, bent aangesloten. In een ‘gewoon’ huis is zo’n verandering lastig te realiseren, waardoor je vaak al voor een andere vorm van wonen zou moeten kiezen om volledig onafhankelijk te kunnen wonen. Maar dat betekent niet dat je niet zoveel mogelijk kunt doen om zo zelfvoorzienend mogelijk te leven.
1. Energieneutraal wonen
Een woning energieneutraal maken is een hele slimme manier om qua energie zelfvoorzienend te kunnen wonen. Hierbij is het belangrijk dat je huis goed geïsoleerd is. Voor het zo goed mogelijk isoleren zijn diverse maatregelen te treffen. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor driedubbel glas of het laten isoleren van je dak, spouwmuur of gevel. Dit zijn maatregelen die vaak een grote investering vragen, die zich uiteindelijk terugverdient door een veel lagere of zelfs afwezige energierekening.
Maatregelen en subsidies
Steeds meer mensen kiezen er daarom voor om hun huis energieneutraal te maken. Hiervoor kun je zonnepanelen op je dak laten plaatsen. Voor een zonneboiler of warmtepomp kiezen. Of bijvoorbeeld voor een zeer zuinige cv-ketel gaan. Voor het doen van dit soort aanpassingen kun je eventueel een Energiebespaarlening aanvragen.
2. Energie
Is het voor jou niet mogelijk om je huis energieneutraal te laten maken (of wil je dat niet), maar ben je wel op zoek naar manieren om qua energie (zoveel mogelijk) zelfvoorzienend te zijn? Dan heb je een aantal opties.
Een van de makkelijkste manieren om zelf energie op te wekken, is door middel van zonne-energie. Zo kun je zonnepanelen gebruiken om je huis van elektriciteit te voorzien en een zonneboiler gebruiken voor warm water. Daarnaast bestaan er ook mogelijkheden om windenergie te gebruiken, bijvoorbeeld door een kleine windmolen in je tuin (of op je dak) te plaatsen.
Thuisaccu
Een thuisaccu is een manier om de opgewekte energie op te slaan. Dit is eigenlijk niets meer dan een grote batterij die je huis van stroom kan voorzien. Het fijne is dat je hierdoor zelfs in de minder zonnige maanden op je opgewekte zonne-energie kunt leven.
Het volledig zelfvoorzienend zijn qua energie is in een land als Nederland lastig, omdat er relatief weinig zon is in de wintermaanden. Gemiddeld kun je aan de hand van een thuisaccu rekenen op 60 tot 80% onafhankelijkheid. Tenzij je volledig off grid gaat wonen, in bijvoorbeeld een tiny house of een andere kleine woning, of andere maatregelen treft om je energieverbruik te verminderen. Dan is de kans groter dat het wél lukt om volledig zelfvoorzienend te zijn.
Koken en warmte
https://www.instagram.com/p/B3w2oovFKci/
Een houtkachel is een goede manier om je huis warm te houden en om niet gelijk al je zelf opgewekte energie te verbruiken. Ook is het een manier om water te verwarmen en daarnaast zijn sommige houtkachels ook geschikt om op te koken. Zo profiteer je dubbel van het hout dat je opstookt. In de zomer kun je uiteraard ook gewoon lekker buiten koken, bijvoorbeeld op een kampvuur of door zelf een (pizza)oven te maken.
Koelkast
Een koelkast verbruikt over het algemeen veel stroom. Als je volledig off grid gaat wonen, dan kun je de koelkast beter de deur wijzen. Je voedsel koud houden, kan dan door een gat in de grond te maken van ongeveer een halve meter diep. Daar is het namelijk altijd minimaal 7 graden. Voor het koel bewaren van je voedsel kun je een pot gebruiken die je in de grond stopt en waar je de voedingsmiddelen in stopt.
Wil je liever geen gat in de grond maken? Dan kun je van twee terracotta potten, zand en water een kleine ‘koelkast’ maken, waarin je bijvoorbeeld verse groenten koud zou kunnen houden. Online kun je de stappen vinden die nodig zijn om pot-in-a-pot koelkast te maken.
Ga je niet off grid wonen en wil je gewoon nog een koelkast kunnen gebruiken? Dan kun je het beste voor een energiezuinige koelkast kiezen, zodat het apparaat minder stroom verbruikt.
Verlichting
Traditionele lampen die voorzien zijn van een stekker die je in het stopcontact moet stoppen, kun je vervangen voor alternatieven. Kies bijvoorbeeld vaker voor kaarsen, maak gebruik van lampen die werken op zonne-energie. Of kies voor lampen die je door middel van usb kunt opladen. Zo verbruik je veel minder stroom met het verlichten van je woonruimte.
Alternatieven voor elektrische apparaten
Als je graag (zoveel mogelijk) zelfvoorzienend wilt wonen, doe je er goed aan om zoveel mogelijk elektrische apparaten te weren. Deze verbruiken immers allemaal energie en daar moet je spaarzaam mee omgaan. Gelukkig zijn er voor de meeste apparaten ook handmatige varianten te verkrijgen. Zo bestaan er bijvoorbeeld handmatige blenders, citruspersen, koffiemolens en slowjuicers.
2. Water
https://www.instagram.com/p/Bw_-jX-Bt8t/
Als je huis ‘gewoon’ aangesloten is op water, dan kun je veel dingen doen om zo efficiënt mogelijk met dat water om te gaan. Dat betekent geen chemische of schadelijke producten gebruiken en zo min mogelijk van het water verspillen. Door minder vaak en korter te douchen, kun je bijvoorbeeld al een hoop water besparen. Daarnaast doe je er goed aan om de vaatwasser niet meer te gebruiken.
Ook kun je ervoor kiezen om het water uit de kraan alleen als drinkwater (en/of douchewater) te gebruiken. Voor de overige doeleinden kun je dan eventueel (gefilterd) regenwater gebruiken.
Was
De wasmachine verbruikt een hoop water en stroom. Doe dus vaker een was op de hand om dit te beperken. Daarnaast is het vaak al genoeg om kleding even te laten luchten als het niet echt vies is. Moet je wel wassen? Doe dit dan op een energiezuinig programma en alleen als de trommel vol is, als je een wasmachine hebt. Daarnaast zijn er ook wasmachines verkrijgbaar die werken door middel van een voetpedaal, waardoor ze geen stroom verbruiken.
Niet aangesloten op water
Als je niet aangesloten bent op het water, zul je jezelf van water moeten voorzien. Dit kun je op verschillende manieren doen.
Je kunt een punt graven en door water uit oppompen. Maar waarschijnlijk is het opvangen van regenwater een makkelijkere manier om dit te doen. Het regenwater kun je opvangen in een regenton. Vervolgens kun je het water gebruiken om mee te douchen, de planten mee water te geven en af te wassen. Om het regenwater als drinkwater te gebruiken, zul je het moeten filteren. Dit kun je doen door het water te destilleren of door gebruik te maken van een filter.
3. Toilet
Woon je in een huis dat aangesloten is op de riolering? Dan kun je je toilet doorspoelen met opgevangen water, bijvoorbeeld douchewater, regenwater of afwaswater, om water te besparen. Hierdoor voorkom je dat je schoon drinkwater gebruikt om het toilet door te spoelen. Het doorspoelen van het toilet kost namelijk al snel ergens tussen de 3 en 10 liter water per keer. Reken maar uit hoeveel liter schoon drinkwater je dus dagelijks verspilt met het doortrekken van je toilet.
Ben je niet op de riolering aangesloten? Of wil je graag een alternatief gebruiken? Dan kun je eventueel voor een composttoilet kiezen. Een composttoilet is een droog toilet, waarbij de urine en ontlasting gescheiden worden. De urine kan dan gezuiverd worden met een helofytenfilter. De ontlasting en je (afbreekbare) wc-papier worden opgevangen in een emmer. In die emmer zit een zak die je eens in de paar weken moet vervangen. De (biologisch afbreekbare) zak kun je op de composthoop gooien. De compost kun je vervolgens gebruiken om je tuin mee te bemesten.
4. Voedsel
Als je zelfvoorzienend wilt wonen, dan wil je waarschijnlijk verder ook graag zelfvoorzienend leven. Dat betekent dat je zo min mogelijk afhankelijk bent van bijvoorbeeld de supermarkt om aan voedsel te komen.
Groenten en fruit
https://www.instagram.com/p/B4SwecuHpT3/
Hiervoor kun je allereerst een eigen moestuin aanleggen. Deze kun je gebruiken om je eigen groente, fruit en kruiden te verbouwen. Mensen met weinig ruimte hoeven trouwens niet bang te zijn dat dit voor hen geen optie is. Je kunt namelijk ook gewoon een verticale moestuin nemen. Daarnaast kun je veel kruiden ook gewoon binnen (in de vensterbank) zetten.
Het hele jaar door vers eten
Het slimst is om ervoor te zorgen dat je voor elk seizoen groente en fruit plant. Zo zorg je ervoor dat je het hele jaar door kunt genieten van verse groente en fruit. Heb je veel groente en fruit over? Dan kun je deze invriezen als je nog over een vriezer beschikt. Of je kunt ervoor kiezen om het te drogen, fermenteren of inmaken. Zo kun je het veel langer bewaren. Daarnaast kun je van fruit ook jam maken en van grote hoeveelheden groenten bijvoorbeeld een grote pan soep.
Heb je echt geen ruimte voor een moestuin? Dan kun je eventueel overwegen om een volkstuintje te huren.
Kippen
https://www.instagram.com/p/ByjpnKgCAFf/
Om aan eieren te komen, kun je een aantal kippen houden. Sommige mensen kiezen er ook voor om kippen te houden voor het vlees. Of dit iets is wat je wel of niet ziet zitten, is uiteraard een persoonlijk keuze. Ook het houden van koeien, schapen of varkens (voor het vlees) kan een keuze zijn, hier heb je wel ruimte voor nodig.
5. Verzorgingsproducten en schoonmaakmiddelen
Veel verzorgingsproducten of schoonmaakmiddelen zijn heel goed zelf te maken. Dit is niet alleen zelfvoorzienend, maar ook nog eens goed voor het milieu en/of je huid. Online kun je superveel recepten vinden voor het maken van shampoo, zeep, wasmiddel, crème en andere producten.
6. Maak zelf, ruil of koop tweedehands
Heb je iets nodig of is iets kapot? Kijk dan altijd eerst of je het zelf kunt maken. Daarnaast kun je als je iets nieuws nodig hebt, altijd eerst kijken of je het misschien zou kunnen ruilen. Zo kun je bijvoorbeeld onderling met vrienden of bekenden spullen als kleding, speelgoed voor de kinderen, meubels of decoratie ruilen. Heb je iets eenmalig nodig? Kijk dan of je het van iemand zou kunnen lenen.
Kopen
- Winkelen bij de kringloopwinkel; tips en informatie
- 15 Tips voor kopen op rommelmarkten
- 15 Producten die goed verkopen op Marktplaats
Moet of wil je toch echt iets kopen? Doe dit dan zoveel mogelijk tweedehands. Dit is niet alleen bewust, maar ook nog eens goed voor je portemonnee. Daarnaast is het bezoeken van een kringloopwinkel of rommelmarkt ook nog eens leuk om te doen. Wil je liever vanuit je luie stoel winkelen? Dan kun je natuurlijk ook op websites als Marktplaats kijken.
7. Off grid wonen
Wil je graag off grid wonen? Ergens in een tiny house of bijvoorbeeld in een Yurt, zonder aansluiting op de nutsvoorzieningen? In Nederland is dat helaas niet zo makkelijk, omdat er allerlei regels en wetten zijn rondom deze vorm van wonen. ‘Niet heel makkelijk’ betekent niet dat het onmogelijk is.
Vraag je gemeente
Allereerst kun je contact opnemen met je gemeente om te vragen of er eventueel een stuk grond beschikbaar is waar je zou kunnen wonen met een tiny house.
Tiny House Nederland
https://www.instagram.com/p/BtseajjlSh-/
Op de website van Tiny House Nederland kun je daarnaast allerlei informatie vinden over het wonen in een tiny house. Daar vind je ook een blog en een hoop handige tips, en kun je praten en ideeën uitwisselen met andere bewoners van tiny houses.
Hier mag je wonen
Op de website van Tiny House Nederland kun je daarnaast ook een kaart vinden met daarop locaties waar je mogelijk zou kunnen wonen en welke initiatieven nog in ontwikkeling zijn.
Tiny house
Zou je graag in een tiny house willen wonen? Dan kun je op Tiny Findy terecht om tiny houses te vinden die te koop of te huur zijn. Ook worden er kavels aangeboden waar je een Tiny house neer zou kunnen zetten.
8. Verkoop wat je niet nodig hebt
Het verkopen van producten die je overhebt of niet nodig hebt, maakt dat je met je levensstijl ook nog eens wat extra zou kunnen verdienen. Verkoop bijvoorbeeld de eieren van je kippen. Groente of fruit dat over is. Of verwerk ingrediënten tot producten die je verkoopt. Bijvoorbeeld jam, soep, huisgemaakte zeep of verse broden. Ook het verkopen van dierenvachten of de wol van de schapen, kan een manier zijn om (extra) geld te verdienen. Op die manier zou het zelfs zo kunnen zijn dat je geen baan meer nodig hebt om jezelf te kunnen onderhouden, waardoor je ook op het gebied van inkomen zelfvoorzienend bent.
Tips voor zelfvoorzienend wonen
Als je graag (zoveel mogelijk) zelfvoorzienend zou willen wonen, dan zijn er flink wat dingen die je kunt doen om dat te realiseren. Zo kun je zelf energie opwekken en water opvangen. Een composttoilet gebruiken en zelf voedsel verbouwen. Je kunt er eventueel ook voor kiezen om een woning te realiseren die bij deze levensstijl past. Zo kun je je huidige woning (zoveel mogelijk) energieneutraal maken, of bijvoorbeeld in een tiny house gaan wonen.
Dit artikel is geschreven door Nadine Swagerman
Schrijft met plezier over de meest uiteenlopende onderwerpen. Heeft een eigen tekstbureau en is daarnaast auteur. Houdt van eten, muziek, series en lezen. En trekt in haar vrije tijd het liefst de natuur in met haar hond.
Website
10 Goedkope budget winkels in Nederland 
Tips om te besparen op de afwas 
Wat is de goedkoopste dierenwinkel? 
Wat is de goedkoopste bouwmarkt? (+ 5 bespaartips) 
12 online outlet winkels voor goedkope kleding 
9 tips voor een goedkoop dagje uit 
Wat is de beste huishoudboekje app? 
Hoeveel geeft de gemiddelde Nederlander uit aan boodschappen? 
Hypotheek niet kunnen betalen; hoe omgaan met hypotheekachterstand? 
8 tips om zelfvoorzienend te wonen 
