Wat is het gemiddelde inkomen 2023 (modaal inkomen)?

Jan Modaal is een naam die je ongetwijfeld wel kent. Het is een fictief persoon waar de gemiddelde Nederlander mee wordt bedoeld. Verdien je net zoveel als Jan Modaal, dan ben je dus heel normaal, want de meeste Nederlanders verdienen dan net zoveel. Maar wat is het modale salaris in 2023? En hoe zit het eigenlijk met de groei van het modale inkomen? In dit artikel vertellen we je daar alles over.

Hoe hoog is het modale inkomen in 2023?

Ieder jaar worden de cijfers voor het modale inkomen bekend gemaakt. In 2023 is het modale inkomen vastgesteld op 38.000 euro bruto per jaar. Dat betekent dat het meest gemiddelde bruto salaris in Nederland 3167 euro per maand bedraagt. Let op: dit is inclusief vakantietoeslag.

Gemiddeld netto inkomen 2023

Het bruto inkomen verschilt natuurlijk van je netto inkomen. Je betaalt eerst nog premies en belastingen voordat het geld op je rekening gestort wordt. De echte cijfers zijn dus een stuk lager. Dit zijn alle cijfers over het modale inkomens op een rijtje:

Bruto modaal inkomen: € 38.000 per jaar (incl. vakantiegeld)
Bruto modaal inkomen: € 3167 per maand (excl. vakantiegeld)

De geschiedenis van het modale inkomen

Wist je dat het modale inkomen in 1970 nog op 5.559 euro per jaar lag? Uiteraard was de gulden er toen nog, maar dit is herberekend naar de munteenheid van vandaag. Hieronder een rijtje met de modale inkomens van de laatste 10 jaar:

1970: € 5.559
1980: € 15.202
1990: € 19.059
2000: € 24.958
2010: € 32.500
2020: € 36.500
2021: €36.500
2022: €38.000

Als je nu kijkt naar de modale inkomens van 1970, dan verwacht je misschien dat mensen in die tijd 7 keer minder te besteden hadden dan nu. Hoewel het zeker het geval was dat mensen minder te besteden hadden in 1970, was dat niet 7 keer zoveel. Je moet namelijk ook rekening houden met inflatie. Dat is de waardevermindering van geld.

Over het algemeen wordt het modaal inkomen verhoogd met ongeveer het inflatiepercentage. In de periode tussen 1970 en 1980 was de inflatie bijvoorbeeld erg hoog. Je ziet dat ook terug in de stijging in de salarissen. Die werden over een periode van 10 jaar maar liefst 300% hoger. Tegenwoordig ligt het inflatiepercentage ergens tussen de 2 en 3%. Dat zie je ook teug in de verhoging van de modale salarissen. Ieder jaar wordt dat met ca. 3% verhoogd.

Nu je weet hoe hoog het modale inkomen is, gaan we kijken hoe het berekend wordt. Want dat gebeurt namelijk niet precies hoe je dat verwacht.

Verschil gemiddelde en modale inkomen

Hoewel het regelmatig lijkt alsof er over een gemiddeld inkomen wordt gepraat, is een modaal inkomen toch iets anders. Zouden we in Nederland met het gemiddelde inkomen rekenen, dan zouden er hele andere cijfers uitkomen. Hieronder lees je waarom.

Gemiddeld inkomen
Het gemiddelde inkomen bereken je door alle inkomens van werkende Nederlanders bij elkaar op te tellen. Vervolgens deel je dit bedrag door het aantal werkende Nederlanders. Vervolgens zie je wat er gemiddeld per Nederlander wordt verdiend. Maar op deze manier bereken je niet wat er het meest verdiend wordt in Nederland. Door deze berekening te nemen, komt het gemiddelde hoger uit dan het modale inkomen. En dat zou een scheef beeld creëren van de gemiddelde Nederlander.

Modaal inkomen
In de statistiek komt het woord modaal vandaan bij het woord ‘modus’. Er wordt gesproken over een modus als er in een reeks getallen één cijfer is dat het vaakst voorkomt. Kijk maar eens naar dit voorbeeld.

9 – 10 – 10 – 11 – 11 – 11 – 12 – 13- 14 – 15

In deze reeks met getallen zie je dat 11 het vaakst voorkomt. Dat wordt dus de modus, oftewel het modaal genoemd.

Bij het berekenen van het modale Nederlandse inkomen, wordt precies hetzelfde gedaan. Je denkt misschien al dat dat iets lastiger is om te berekenen. Dat klopt. Want salarissen zijn vaak specifieke getallen, afgerond op cijfers achter de komma. Er zijn dus naar verhouding weinig salarissen die met elkaar overeenkomen.

Afronden
Daarom rond het Centraal Bureau voor de Statistiek de getallen af naar het dichtstbijzijnde 500 tal. Verdien jij per jaar 33.397,34 euro? Dan wordt jouw salaris als 33.500 euro in het systeem gezet. Door dit met alle salarissen te doen komt er uiteindelijk een salaris uit dat het meeste wordt verdiend.

Voorspelling van het modale inkomen

Uiteraard weet niemand precies hoeveel geld ‘Jan Modaal’ het aankomende jaar gaat verdienen. Toch zijn er manieren waarop de statistiek ons kan helpen. Door de geschiedenis heen, lag het modale inkomen vrijwel altijd rond de 79% van het gemiddelde inkomen. Het gemiddelde inkomen in Nederland is dus hoger dan het modale inkomen. Door te kijken wat de gemiddelde salarissen zijn, kan er dus een stuk eenvoudiger worden voorspeld wat het modale inkomen is. Omdat salarissen gemiddeld stijgen met de inflatie, kan daarmee dus ook met vrij grote zekerheid worden gezegd wat het modale inkomen wordt.

Wat is het besteedbaar inkomen?

Je hebt wellicht ook weleens van het besteedbaar inkomen gehoord. Dat is weer iets heel anders, waarbij wordt gekeken hoeveel een gemiddeld huishouden kan besteden. Dat zijn belangrijke cijfers, omdat er zo veel beter bepaald kan worden wat de gemiddelde Nederlander te besteden heeft.

Maar net als met het modale inkomen, moet er eerst nog een andere rekensom worden toegepast. Want niet ieder gezin heeft dezelfde samenstelling. Om die reden wordt er gebruik gemaakt van een gestandaardiseerd inkomen. Dat is een andere naam voor de ‘Koopkracht’, waar je ongetwijfeld over gehoord heb. Het gestandaardiseerde inkomen zorgt ervoor dat er kan worden berekend wat een eenpersoonshuishouden te besteden heeft. Daarvoor zijn verschillende cijfers nodig. Want met hoe meer mensen je woont, hoe duurder het is om ergens te wonen. Maar aan de andere kant worden de prijzen per persoon lager, naarmate je met meer mensen in één huishouden woont.

Hieronder drie voorbeelden:

Voorbeeld 1
Tim woont op zichzelf. Hij heeft een besteedbaar inkomen van 10.000 euro. Tim is een eenpersoonshuishouden. Zijn koopkracht is dus 10.000 euro.

Voorbeeld 2
Lana en Richard wonen samen met hun 4-jarige dochter in een huis. Zij hebben een besteedbaar inkomen van 23.000 euro. Dat bedrag moet in hun geval gecorrigeerd worden tot een eenpersoonshuishouden door het te delen door 1,67. De koopkracht van Lana en Richard is 13.772 euro.

Voorbeeld 3
Jan en Marieke wonen samen met hun drie kinderen bij de gepensioneerde ouders van Jan. Het totale besteedbare inkomen van hun salarissen en pensioenen is 45.000 euro. Omdat er zoveel mensen in dit huishouden wonen, moet het bedrag door 2,53 gedeeld worden om het te corrigeren tot een eenpersoonshuishouden. Dat betekent dat de koopkracht van Marieke, Jan en zijn ouders 17.786 euro bedraagt.

Koopkracht is belangrijk

De koopkracht van Nederlanders is eigenlijk belangrijker dan het berekenen van het modale inkomen. Want het modale inkomen houdt geen rekening met de groottes van een huishouden. Iemand met een inkomen van 20.000 euro zonder kinderen en partner, kan een grotere koopkracht hebben dan iemand met inkomen van 30.000 euro, een partner en 4 kinderen. Daarom wordt in het nieuws vaak gesproken over het stijgen of dalen van de Nederlandse koopkracht. Daalt dit bedrag, dan betekent het dat Nederlanders minder te besteden hebben dan voorheen.

Dit is waarom jij van het modale inkomen afwijkt

Zit jij (ver) onder of boven het modale salaris? Dan zijn daar een aantal redenen voor. Heb jij het idee dat je graag meer wilt verdienen, dan zou je eens kunnen kijken naar de volgende vier punten.

1. Sector

Het is waarschijnlijk de belangrijkste reden waardoor jouw salaris verschilt met andere mensen om je heen. Iedere sector heeft namelijk een bepaalde unieke samenstelling van vraag, aanbod en het geld dat er in omloop is. Het beste is om in een sector te werken waar veel vraag is naar werknemers, maar dat weinig werknemers daadwerkelijk in de sector (willen) werken. Gaat er daarnaast ook nog veel geld om in de sector, dan heb je een baan die je waarschijnlijk al snel over het modale jaarsalaris heen brengt.

Kijk bijvoorbeeld maar naar de zorgsector. Er zijn veel mensen nodig, er is niet genoeg aanbod, maar de sector verdient op zichzelf weinig geld. Dit vertaalt zich door in de salarissen, die vaak maar nét boven het minimumloon schommelen.

Aan de andere kant zijn er de sectoren techniek of IT. Er is veel vraag naar mensen, er is weinig aanbod aan mensen én er gaat veel geld om in de sectoren. Het resultaat? Salarissen die al snel meer dan het dubbele van het minimumloon bedragen.

2. Beroep & opleiding

Dan is het ook nog belangrijk welke baan je hebt binnen een sector. Want niet alle banen in de techniek of IT verdienen veel geld. En ook in de zorg kun je soms veel geld verdienen wanneer je de juiste positie hebt. Over het algemeen verdien je meer geld wanneer je gespecialiseerd bent in iets waar veel vraag naar is, en waar weinig mensen voor opgeleid zijn. Naast de mate van verantwoordelijk speelt dus ook je opleiding een grote rol in de hoogte van je salaris.

3. Regio

Als laatste heeft de regio waar je werkt invloed op je salaris. Kies je een IT baan bij een bedrijf in de Achterhoek, dan kan die baan soms honderden euro’s per maand minder verdienen dan dezelfde baan in Amsterdam. Het is niet voor niets dat zoveel mensen dagelijks uren in de trein zitten om naar de grote steden te reizen voor hun werk. Zit jij net onder het modale salaris in een sector waar normaal gesproken veel geld wordt verdiend? Kijk dan eens of je misschien in een andere (grote) stad kunt werken.

Ben jij Jan Modaal, of zit je er juist onder? Zou je graag iets extra’s willen verdienen, maar lukt het niet bij je huidige baan? Lees dan ook ons artikel met 52 tips om eenvoudig extra geld te verdienen. Ben je ook benieuwd hoeveel andere mensen per maand uitgeven aan vaste lasten, boodschappen en kleding? Bekijk dan de gemiddelde uitgaven voor een gezin.

Dit artikel is geschreven door Martijn Troch

Zelfstandig ondernemer bij Martijn Troch | Communicatie en Organisatie

LinkedIn