Zakgeld: hoe vaak, hoe veel en op welke leeftijd?

Zakgeld geven is heel erg belangrijk voor de ontwikkeling van je kind. Want wie al vroeg leert om met geld om te gaan, maakt veel minder kans om op latere leeftijd platzak te zijn. Een groter verantwoordelijkheidsgevoel en toekomstdenken zijn slechts twee van de voordelen van zakgeld. Wil jij weten hoeveel je jou kind zou moeten geven? En wil je ook weten hoe het precies zit met kleedgeld? In dit artikel geven we jou alle antwoorden waar je naar op zoek bent.

Zakgeld is het geld dat een kind wekelijks of maandelijks krijgt om bepaalde aankopen mee te doen. Het is aan de ouders zelf om te bepalen waar het zakgeld voor gebruikt moet worden. Sommige ouders kiezen ervoor om de kinderen alleen uitgaven te laten doen voor zichzelf. Denk daarbij aan snoep, speelgoed of een ritje in de botsauto’s op de kermis. Andere ouders geven meer zakgeld, maar daar moet dan ook meer van betaald worden.

Denk daarbij aan cadeautjes en lidmaatschappen voor tijdschriften en telefoonabonnementen. Houd bij het lezen van de bedragen in dit artikel dus vooral rekening met feit dat de bedragen lager of hoger kunnen zijn, afhankelijk van de uitgaven die een kind met het zakgeld moet doen.

6 redenen om je kinderen zakgeld te geven

1. Ze leren het concept van geld begrijpen
   Voor volwassenen is heel duidelijk wat geld precies betekent. Maar voor een kind is het – tot ongeveer het zesde levensjaar – moeilijk om het concept ‘geld’ te begrijpen. Denk er maar eens over na. Je bent de hele dag aan het werk, je komt thuis en je hebt ‘geld verdiend’. Daar kun je vervolgens dingen voor kopen in een winkel. Maar hoe dat precies werkt is niet zo heel logisch voor een jong kind. Zakgeld kan ervoor zorgen dat een kind begrijpt dat geld ergens wordt verdiend en dat je het ook weer kunt uitgeven. Geld wordt dan gezien als een ruilmiddel, waarmee je spullen kunt kopen die je nodig hebt en die je leuk vindt.
2. Ze leren de waarde van geld te begrijpen
   Een kind begrijpt misschien wel dat één euro minder waard is dan tien euro, maar dat betekent niet dat ze ook begrijpen wat je voor die bedragen kunt kopen. Door zakgeld te geven, begint een kind automatisch op prijzen te letten wanneer ze in winkels lopen. Ze weten bijvoorbeeld dat ze iedere maand maar tien euro zakgeld ontvangen, dus dat die televisie in de Mediamarkt van 800 euro wel héél erg lang sparen is. Ook snoepjes, koekjes en speelgoed krijgen zo vanzelf een waarde, waardoor een kind begrijpt hoeveel koekjes hij per maand kan kopen.
3. Rekenen gaat bijna als vanzelf
   Wanneer een kind nog 3 euro heeft, en hij wil graag een stuk speelgoed kopen en een koekje, dan moet er uitgerekend worden of hij dat wel kan betalen. Nou kan je dat natuurlijk als ouder doen, maar je kan een kind ook assisteren in het uitrekenen van de bedragen. Daardoor leert een kind omgaan met geld, terwijl zijn wiskundige vaardigheden ook alvast worden getraind. In een tijd waarin iedereen een rekenmachine in zijn zak heeft zitten, is het een uitzondering wanneer kinderen nog goed kunnen hoofdrekenen. Zakgeld kan dus helpen om daar verandering in te brengen.
4. Het verschil tussen willen en nodig hebben wordt vanzelf duidelijk
   Wanneer je als ouder duidelijke regels opstelt, dan betaal je bijvoorbeeld altijd op een vaste datum het zakgeld. Dat betekent dat een kind kan gaan plannen met zijn geld, net als dat ouders doen met hun salaris. Het resultaat daarvan is dat bij iedere uitgave een afweging gemaakt kan worden of het product nodig is, of dat ze het willen hebben. Stel dat een kind nog 20 dagen moet wachten op zijn nieuwe zakgeld en op dit moment iets leuks wilt kopen, maar ook iets nodig heeft. Hij kan dan zelf de keuze maken of hij iets koopt wat nodig is, of dat hij liever ergens voor kiest dat leuk is. Door een paar keer zonder geld te zitten maar wel iets nodig te hebben, wordt vanzelf duidelijk dat er een groot verschil is tussen willen en nodig hebben.
5. Op=Op
   Geld kun je maar één keer uitgeven. De beste manier om daarachter te komen is door zakgeld te geven. Stel dat een kind steeds impulsaankopen doet als je samen gaat winkelen, vlak nadat het zakgeld gestort is. In één keer wordt alles uitgegeven, waardoor ze een paar dagen later verdrietig zijn omdat ze de rest van de maand niks meer kunnen uitgeven. Na een aantal van dit soort impulsieve acties, komen ze er vanzelf achter dat het veel leuker is om je geld over maand te verspreiden, zodat je er steeds iets leuks mee kunt doen.
6. Leren sparen 
   Geld is er natuurlijk niet alleen maar om over de balk te smijten. Zakgeld geven kan er voor zorgen dat een kind in de toekomst gaat denken, en zodoende geld opzij zet voor toekomstige (grotere) aankopen. Ze kunnen bijvoorbeeld de helft van hun zakgeld opzij zetten om over twee of drie maanden iets leuks te kopen. Daarmee leer je kinderen aan dat er mogelijkheden zijn om dure spullen te kopen, maar dat het sparen ervoor wel tijd en geduld kost.

Als ouder heb je ongetwijfeld veel vragen over zakgeld. Hoeveel geef je bijvoorbeeld op welke leeftijd? Wanneer begin je überhaupt met zakgeld en geef je het geld per week of per maand? Hieronder vind je alle antwoorden op die vragen.

1. Vanaf welke leeftijd geef je zakgeld?

Wanneer begin je met zakgeld? Het is een vraag die vele ouders zich stellen. Voor veel kinderen is het mogelijk om vanaf een jaar of 6 zakgeld te krijgen. Op die leeftijd zijn ze in staat om het concept ‘geld’ te begrijpen en kunnen ze de munten uit elkaar houden. Ook is het mogelijk om uit te leggen welke waarde de munten hebben en wat je ervoor kunt kopen. De meeste kinderen zullen dan ook voor het eerst zakgeld krijgen op een leeftijd van 6-8 jaar.

Contant of op de rekening?

Je kunt kinderen zowel contant geld betalen als een bankoverschrijving sturen. Beide methodes hebben hun eigen voordelen. Door het geld contant te geven, beseffen kinderen sneller de waarde van geld en de verschillende munten. Ook kunnen ze beter zien hoeveel geld ze nog hebben en wordt geld niet zomaar een cijfertje op de bankrekening. Aan de andere kant kan geld op de rekening ook enkele voordelen bieden. Denk daarbij aan de mogelijkheid om spaarpotjes te creëren, wanneer ze voor iets groters willen sparen. Ook zorgt een pinpas ervoor dat het geld niet overal in jaszakken en broekzakken terechtkomt. Een aanzienlijk deel van de ouders zorgt er daarom voor dat hun kinderen een deel van het zakgeld gestort krijgen, maar ook een deel contant hebben. Hierdoor profiteer je van de voordelen van beide methodes.

2. Hoe vaak geef je zakgeld?

De frequentie waarmee je zakgeld geeft is afhankelijk van je eigen voorkeur, maar ook van je doelstelling. Vooral voor jongere kinderen is het moeilijk om geld in te plannen, waardoor ze het sneller zullen uitgeven. Voor die kinderen kan het handig zijn om ze eerst wekelijks zakgeld te geven. Je kan er dan voor kiezen om na verloop van tijd één keer per twee weken of één keer per maand zakgeld te geven. Op die manier wordt nog iets beter getest of de kinderen in staat zijn om hun geld te plannen.

3. Hoeveel zakgeld op welke leeftijd?

Voor deze vraag kijken we even opzij naar het Nibud. Die instantie houdt zich al jaren bezig met de budgetten van Nederlandse gezinnen. Volgens het Nibud zijn er geen minimale en maximale bedragen die je op een bepaalde leeftijd zou moeten geven. Wel zijn er veel cijfers bekend over zakgeld, waardoor bepaalde gemiddelden zichtbaar worden. Hieronder een korte opsomming met de gemiddelde hoogte van het zakgeld op een bepaalde leeftijd. De bedragen zijn per maand.

Groot verschil met middelbare school

Je ziet dat de bedragen een sprong maken wanneer een kind naar de middelbare school gaat. Dit heeft er vaak mee te maken dat kinderen niet meer naar de overblijf gaan met een lunchpakketje, maar bijvoorbeeld ook zelf moeten zorgen voor hun eten en drinken. Ook worden zaken als kleding, accessoires en cadeautjes belangrijker. Ze krijgen er als tieners een grotere verantwoordelijkheid bij, en daarbij hoort dus ook een grotere financiële verantwoordelijkheid.

4. Hoe kun je zakgeld berekenen?

Als ouders vraag je je misschien af hoe je berekent hoeveel zakgeld je aan je kinderen moet geven. Daar is gelukkig niet maar één manier voor. Maar dat maakt het juist wel lastig, want lang niet iedere ouder geeft evenveel zakgeld. Daardoor lopen de cijfers soms nogal uiteen. Hieronder zie je drie manieren om te berekenen hoeveel geld jouw kind het beste kan ontvangen.

Rondvragen

Een handige manier om zeker te weten je genoeg zakgeld geeft, is door enkele ouders van de vriendjes en vriendinnetjes van je kinderen te vragen naar de hoogte van de bedragen. Wanneer de vriendjes onderling ongeveer evenveel zakgeld krijgen, is het tijdens en na school iets eenvoudiger om mee te kunnen komen met de groep dan wanneer jouw kind veel minder of juist veel meer zakgeld krijgt.

Kijken naar het gemiddelde

De cijfers van het Nibud (die je in de tabel hierboven ziet) zijn er niet voor niets. Ze zijn er om ouders te adviseren over de hoogte van het zakgeld van het gemiddelde Nederlandse kind. Natuurlijk zijn er kinderen die maar 5 euro per maand krijgen en kinderen die 100 euro per maand krijgen, maar dat heb je altijd. Een gemiddelde is hierdoor een goede richtlijn, waarmee je zeker weet dat je kind genoeg geld heeft om van rond te komen.

Zakgeld app

Je kunt ook een zakgeld app downloaden, bijvoorbeeld de J/M Zakgeldcalculator. De app geeft inzicht in het koopgedrag van kinderen en adviseert aan de hand van een aantal gegevens hoeveel zakgeld je jouw kinderen kunt geven. In de app vind je ook interessante informatie en artikelen over zakgeld.

5. Wanneer verhoog je het zakgeld?

Het moment dat je het zakgeld verhoogt is natuurlijk helemaal aan jezelf. Wel is het zo dat een verhoging van het zakgeld past bij bepaalde leeftijden. Een kind van 6 zit namelijk in een hele andere fase dan een kind van 10, 13 of 18. In iedere fase worden nieuwe dingen belangrijk. Het is dus aan te raden om het zakgeld in ieder geval te verhogen wanneer je kind zo’n nieuwe fase ingaat. Je merkt vanzelf dat de interesses van een kind veranderen.

Waar een kind eerst snoep wilde kopen, wordt dat vanzelf een tijdschrift, cadeautjes voor vriend(innet)jes en kleding. Veel ouders veranderen ieder jaar na de verjaardag de hoogte van het zakgeld. Dit is voor een kind ook een logisch moment en het is op deze manier voor ouders ook eenvoudig om te berekenen hoeveel zakgeld ze het aankomende jaar kunnen geven.

6. Moet je regels opstellen over zakgeld?

Als ouder is het heel belangrijk dat je één lijn trekt als het over zakgeld gaat. Daar kunnen regels heel goed bij helpen. Sommige ouders stellen zelfs een zakgeldcontract op met hun kind. Daarin kun je bijvoorbeeld de volgende regels afspreken:

• Hoe hoog het zakgeld is
• Hoe vaak het zakgeld wordt betaald (wekelijks of maandelijks)
• Op welke dag het zakgeld wordt betaald
• Tot wanneer het contract geldt, bijvoorbeeld voor de duur van één jaar

Door regels op te stellen is voor een kind ook duidelijk tot wanneer een contract loopt en voor hoelang hij nog geld kan verwachten. Dit is vooral belangrijk op latere leeftijd, wanneer je het zakgeld weer stop gaat zetten. Je kunt niet van de ene op de andere dag zeggen dat je geen zakgeld meer geeft. Daar maak je geen vrienden mee. Door duidelijk afspraken te maken, weet een kind een jaar van tevoren al dat dit het laatste jaar is dat ze zakgeld krijgen. Ze moeten dan op zoek naar een baantje om toch nog geld te ontvangen.

Kleedgeld

Kleedgeld is iets anders dan zakgeld. Waar zakgeld vrij besteedt wordt, is kleedgeld echt alleen bedoeld voor kleding, schoenen en accessoires. Hoewel je daar de eerste 10 tot 12 jaar nog niet over hoeft na te denken als je een kind krijgt, beginnen kinderen vanaf groep 8 vaak toch al wel een interesse te krijgen in een eigen stijl. Het zal dan niet lang duren voordat ze met vriendjes of vriendinnetjes willen gaan shoppen. Door een kind kleedgeld mee te geven, hoef je als ouder niet altijd meer mee te gaan naar de winkels, waardoor je kind zo nog meer verantwoordelijkheden krijgt.

Vanaf welke leeftijd geef je kleedgeld?

Kinderen die net naar de middelbare school gaan, zijn vaak in staat om te budgetteren en hun geld in te plannen. Ze hebben bij hun zakgeld van de afgelopen jaren al veel over geld geleerd, waardoor ze nu toe zijn aan de volgende stap. Dat betekent grotere bedragen uitgeven en daarnaast op zoek naar kortingen en afgeprijsde artikelen om zo lang mogelijk met je geld te kunnen doen. Je zou dus prima met kleedgeld kunnen beginnen bij kinderen van een jaar of 12. Sommige kinderen zullen er al eerder klaar voor zijn, terwijl andere kinderen toch liever nog een paar jaar gaan shoppen met de ouders. Dat moet je als ouders een beetje aanvoelen.

Hoeveel kleedgeld op welke leeftijd?

In de tabel hieronder zie je hoeveel kleedgeld je zou kunnen geven aan je kinderen. Let er wel op dat kleding voor tieners vrijwel op iedere leeftijd dezelfde prijs heeft. De verschillende bedragen in deze tabel zijn vooral te verklaren door de afspraken die je maakt omtrent de kleding die er van het geld gekocht moet worden. In het begin kun je bijvoorbeeld kiezen voor schoenen, broeken, t-shirts en truien. Als je ziet dat dat goed gaat kun je ook winterjassen, regenpakken en andere spullen laten kopen. Volgens het Nibud moet een tiener in staat zijn om alle benodigde kleding te kopen voor ca. 56 euro per maand. Je kunt dus langzaam toewerken naar dat bedrag en ieder jaar het bedrag verhogen.

Kleedgeld samen geven met zakgeld

Veel ouders kiezen ervoor om het zakgeld samen met het kleedgeld te geven. Er wordt dan gewoon maandelijks een vast bedrag gegeven, waar alles van betaald moet worden. Hier moet je dan wel duidelijk over zijn tegen een kind. Zeker aangezien het kleedgeld bedoeld is voor kleding en het zakgeld vrij besteed kan worden.

Het combineren van kleedgeld en zakgeld kan na verloop van tijd dus zorgen dat de bedragen in elkaar gaan overlopen. Zo wordt er bijvoorbeeld veel meer kleding gekocht van het geld, of juist veel meer andere spullen. Dit kan een waardevolle les zijn voor een kind. Want later wordt ook het hele salaris in één keer overgemaakt, waarna ze zelf moeten bepalen welk deel waaraan wordt uitgegeven.

Vanaf welke leeftijd geef je geen zakgeld/kleedgeld meer?

Wanneer je stopt met het geven van zakgeld of kleedgeld is iets wat je samen met je kinderen moet bespreken. Je kunt namelijk niet zomaar stoppen met het geven van het geld. Dat zou niet eerlijk zijn. Zorg dat je kinderen altijd minimaal 6 maanden van tevoren weten dat je van plan bent te stoppen met het geven van de bijdrage. Dat kan omdat ze een bijbaantje krijgen, maar ook wanneer ze gaan studeren en dus studiefinanciering krijgen van de overheid.

Sommige kinderen nemen op hun 14e al een goedbetaald bijbaantje, waardoor ze die 20 euro zakgeld wel kunnen (of zelfs willen) missen. Andere ouders willen dat hun kinderen pas gaan werken wanneer ze gaan studeren. Het is dus een beetje aan jou als ouder wat je van je kinderen verwacht. Maar ergens tussen de 15 tot 18 is redelijk normaal, zolang het maar in goed overleg met je kind is.

Kinderen adviseren om kleedgeld zelf aan te vullen door bijbaantje

Op een bepaald moment zullen tieners moeten werken als ze meer geld willen hebben. De gemiddelde 18 jarige heeft anno 2019 namelijk 209 euro per maand te besteden. Die inkomsten zijn voornamelijk te verklaren door het hebben van een bijbaantje in het weekend of een krantenwijk. Door samen met je kinderen te kijken naar de activiteiten die ze willen doen en de spullen die ze willen hebben, kun je berekenen hoeveel geld ze daarvoor nodig hebben.

Je kunt dan eenvoudig uitleggen dat ze een X aantal maanden moeten wachten wanneer ze dat kopen van hun zakgeld, maar dat als ze een bijbaantje zouden hebben, ze het al binnen enkele weken kunnen kopen. Dit inzicht zorgt er bij kinderen al snel voor dat ze geïnteresseerd worden in het nemen van een bijbaantje om meer op eigen benen te kunnen staan en sneller leuke dingen te kunnen kopen.

Zakgeld en kleedgeld zijn belangrijke onderdelen van het leven. En ondanks dat ouders tegenwoordig veel financiële verantwoordelijkheid van hun kinderen overnemen, moeten ze juist fouten kunnen maken. Ze kunnen beter nu een paar keer 50 euro verspillen, dan later een probleem ontwikkelen omdat ze nooit van hun fouten konden leren. Daar komt als ouder zijnde dus een stukje vertrouwen bij kijken. Maar dat vertrouwen zorgt er op de lange termijn juist voor dat je de taak als ouder serieus neemt. Je biedt je kinderen op die manier een volledig spectrum aan ervaringen, met zowel goede momenten als leermomenten.

Dit artikel is geschreven door Martijn Troch

Zelfstandig ondernemer bij Martijn Troch | Communicatie en Organisatie

LinkedIn