Van basisschool tot mbo of universiteit: we doorlopen heel wat scholing in onze levens. De één meer dan de ander, maar iedereen heeft wel een basis. Dat is belangrijk, want een goede toekomst met een aardige baan wordt daarmee in veel gevallen een stuk zekerder. Hoeveel kosten de verschillende scholen nu eigenlijk? In deze blog bespreken we de kosten van basisschool tot universiteit. Daarnaast gaan we kort in op studiefinanciering en waar je op moet letten. Kortom, in dit artikel lees je alles over de kosten van school en studeren.
Welke scholing doorlopen de meeste mensen?
Hoewel de scholingsroute van mensen onderling flink verschilt, hebben de meeste mensen wel een basis. De scholen die je doorloopt, zien er meestal als volgt uit:
- Basisschool: de meeste kinderen zitten ongeveer 8 jaar op de basisschool, en wat langer wanneer ze blijven zitten.
- Middelbare school, waarbij vmbo 4 jaar duurt, havo 5 jaar en vwo 6 jaar. Wanneer iemand blijft zitten, duurt de middelbare schoolopleiding een jaar langer.
De middelbare school en de basisschool worden in Nederland door iedereen gevolgd. Omdat de leerplicht tot en met 16 jaar is, is dit verplicht. Daarnaast geldt er een kwalificatieplicht voor scholieren onder de 18 jaar, zonder diploma. De kwalificatieplicht betekent dat je met minimaal een havo diploma van de middelbare school komt, of dat je een MBO niveau 2 diploma hebt. Na de middelbare school begint de opleidingsroute die mensen volgen te verschillen: sommige mensen gaan na de middelbare school meteen aan het werk (hoewel dit niet veel voorkomt) en anderen gaan beginnen aan een MBO, HBO of WO (universiteit) opleiding. Mensen kiezen vaak één van de volgende opleidingen, of een combinatie daarvan:
- Een MBO opleiding die afhankelijk van de gekozen richting en niveau, 3 of 4 jaar kan duren.
- Een HBO studie (4 jaar)
- Een studie aan de universiteit: een basis van 3 jaar (bachelor) en een master van één of meerdere jaren. Pas na het halen van je master heb je een volledig universitair diploma.
De meeste mensen volgen één van de drie opleidingen, dus MBO, HBO of WO. Ook zijn er studenten die na hun HBO studie nog één of meerdere jaren aan de universiteit studeren. Eerst MBO studeren en daarna HBO komt ook voor.
Wat kost de basisschool?
Voor de basisschool betalen ouders geen lesgeld voor hun kind. Ook eventuele extra jaren kosten geen geld, zoals wanneer een kind blijft zitten. Vrijwillig een bijdrage leveren mag wel. Daarnaast kunnen er (kleine) bijdrages gevraagd worden voor:
- Schoolreisjes en activiteiten die niet binnen het verplichte lesprogramma vallen (denk bijvoorbeeld aan uitstapjes zoals speeltuin of pretpark).
- Bijdrage voor het overblijven.
Ook buitenschoolse opvang kost geld, omdat dit niet de verantwoordelijkheid is van de basisschool. Buitenschoolse opvang is een vorm van kinderopvang die door een kinderopvangorganisatie wordt geregeld. Wat betreft de basisschool, betaal je dus vooral wat geld aan overblijven en/of schoolreisjes. Bij uitstapjes met de school die buiten het verplichte lesprogramma vallen, mag de school een kind weigeren mee te nemen als de bijdrage voor dat uitstapje niet betaald wordt.
Een aantal scholen hebben een continue-rooster. Dat wil zeggen dat kinderen met de leerkracht ’s middags hun boterham in de klas eten. Als je kind naar zo’n school gaat, hoef je dus geen overblijfvoorziening te regelen en daarvoor te betalen.
Kosten van de middelbare school
Ook voor de middelbare school, ofwel het voortgezet onderwijs, hoeven leerlingen of hun ouders geen geld te betalen. Dat geldt ook voor de boeken op het voortgezet onderwijs: de meesten worden kosteloos aan de leerlingen verstrekt. Leerlingen die aangepaste boeken nodig hebben zoals brailleschoolboeken, krijgen deze ook gratis.
Bij de middelbare school komen er wel meer kosten kijken dan bij de basisschool. Denk bijvoorbeeld aan:
Een atlas, woordenboeken, etc.
- Grafische rekenmachine (± € 60,-)
- Tablet / laptop (± € 200,- tot € 500,-)
- Schrijfmateriaal en materiaal om boeken te kaften. (± € 40,- p.j.)
- Schooltas en etui (± € 60,-)
- Excursies en culturele activiteiten
- Schoolkamp
- Kosten voor vervoer naar school
Soms loopt iemands route anders, waardoor iemand op volwassen leeftijd alsnog een middelbare school diploma wil of moet halen. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer het iemand herhaaldelijk niet is gelukt om een havo of vwo diploma te halen, terwijl diegene dit wel zou willen. Een route die je dan kan bewandelen, is die van de VAVO (voortgezet algemeen volwassenen onderwijs). De VAVO kan voltijd of deeltijd gedaan worden.
Kosten van het VAVO
VAVO onderwijs volgen is kosteloos voor iedereen onder de 18 jaar en kan gevolgd worden door jongeren vanaf 16 jaar. In de praktijk komt het weinig voor dat mensen onder de 18 jaar VAVO gaan volgen. Het is in de meeste gevallen dus niet kosteloos. De kosten van voltijd VAVO onderwijs zijn momenteel:
- voor het studiejaar 2020-2021 bedraagt het lesgeld €1202 euro.
De kosten van een deeltijd opleiding aan het VAVO zijn:
- 79 cent per 3 kwartier onderwijs in het lesjaar 2020-2021.
De kosten van een MBO opleiding
Veel mensen volgen een MBO opleiding. De kosten daarvan liggen tussen de 500 à 1200 euro per jaar. Daarnaast maak je kosten aan:
- Boeken, schriften en readers
- De school kan om een bijdrage voor excursies vragen
Op het MBO wordt er onderscheid gemaakt tussen BOL (beroepsopleidende leerweg) en BBL (beroepsbegeleidende leerweg). De meeste jongeren rond de 18 jaar volgen de BOL route, wat betekent dat je ‘fulltime’ naar school gaat. BBL houdt in dat je een arbeidsovereenkomst hebt bij het bedrijf waar je wilt leren. Je gaat weinig naar school. De BBL route wordt vaak gevolgd door mensen die al wat ervaring hebben in het desbetreffende werkveld, en minder door jonge mensen die net van de middelbare school komen.
Het studiegeld voor het lesjaar 2020-2021 op het MBO (BOL) is €1202 euro. Voor BBL MBO bedraagt het lesgeld momenteel €253 euro voor niveau 1 en 2 studenten. Studenten die BBL MBO niveau 3 of 4 volgen, betalen €612 euro.
MBO en lesgeld of studiefinanciering, hoe zit dat?
Een studie op het MBO wordt tot zekere hoogte gefinancierd als je ouder bent dan 18 jaar. Daarbij gelden de volgende zaken:
MBO studenten jonger dan 18 jaar hoeven geen lesgeld te betalen en krijgen een studenten OV kaart (een kaart om gratis of met korting te reizen. Studenten ouder dan 18 jaar, krijgen studiefinancing en een studenten OV kaart. Voor leerlingen van MBO niveau 1 en 2 is dat een gift.
Voor studenten van MBO niveau 3 en 4 geldt studiefinanciering met een prestatiebeurs. Dat wil zeggen dat de kosten voor de opleiding volledig vergoed worden, mits de opleiding wordt afgerond. Als de studie niet wordt afgerond, moet de MBO student de studiefincanciering terugbetalen.
Als de opleiding om een belangrijke reden vertraging oploopt (ziekte, zwangerschap e.d) kan een MBO student een beroep doen op het MBO-studentenfonds. Een MBO opleiding is in veel gevallen dus goed betaalbaar.
De kosten van een HBO of WO studie
HBO en WO studies rekenen dezelfde tarieven voor het collegegeld. Enkele jaren geleden kon je studiefinanciering voor je studie aanvragen die je niet terug hoefde te betalen. Toen was de financiering een gift. Tegenwoordig moet de financiering voor studeren aan het HBO en WO terugbetaald worden. Het is dus een lening. Daar is veel tegen geprotesteerd. Belangrijk is in elk geval om niet meer te lenen dan je nodig hebt voor het studeren.
Alles moet terugbetaald worden, waardoor veel oud-studenten met een hoge studieschuld komen te zitten. Het is slim om dit zoveel mogelijk te vermijden. Wat betreft het OV: de studenten OV kaart is een gift, mits de student binnen 10 jaar het diploma haalt voor de opleiding waarvoor een lening en OV kaart is aangevraagd. Een voorwaarde om studiefinanciering te krijgen, is dat desbetreffende school door de overheid gefinancierd wordt. Anders moet je de studie zelf betalen. Andere voorwaarden om studiefinanciering te krijgen zijn:
- Je bent jonger dan 30 jaar
- De opleiding (voltijd of deeltijd) moet tenminste 1 jaar duren.
- Er is een aanvullende beurs mogelijk voor studenten waarvan de ouders te weinig financiële bijdrage kunnen bieden aan de studie.
Collegegeld
Momenteel (dus schooljaar 2020 – 2021) kost een jaar voltijd studeren aan een HBO of universiteit 2143 euro. Deeltijd of duaal studeren aan een HBO of universiteitsinstelling kost tussen de 1276 en 2143 euro. Studenten die nog niet eerder gestudeerd hebben, betalen voor hun eerste studiejaar ongeveer de helft: 1071 euro.
Andere zaken die geld kosten
Studieboeken op het HBO of WO krijg je niet van de opleiding. Je moet ze zelf aanschaffen. In de praktijk zijn studenten daar tussen de 60 en 100 euro per jaar aan kwijt. Ook zijn er natuurlijk excursies en dergelijke die geld kunnen kosten.
Is het mogelijk om te besparen in de kosten voor scholing?
Deels kan dit en deels niet. Een opleiding kan niet goedkoper worden dan hij is. Wél kan je in het geval van schoolboeken, de boeken eventueel tweedehands kopen. Ook zijn er andere zaken, zoals wellicht een laptop, een bepaalde rekenmachine en dergelijke, die je tweedehands aan kan schaffen.
Kosten besparen op kantoorspullen zoals snelhechters, A4 papier, insteekhoesjes en collegeblokken.
Heb je ‘kantoorspullen nodig, kijk dan altijd even waar je die het meest goedkoop vandaan kan halen. Online kan je vaak goed de prijzen vergelijken. Ook geldt dat kleine kantoorboekhandels vaak veel prijziger zijn dan grotere. Koop dus bij voorkeur je spullen bij grotere kantoorboekhandels. Heb je thuis een printer? Print dan niet in kleur, want kleurencartridges zijn duurder. Studenten krijgen vaak korting bij bepaalde musea en andere instellingen in steden. Maak daar zeker gebruik van als je wilt besparen in studiekosten.
Basisschool
Voor ouders geldt dat een basisschool met een continurooster scheelt in de overblijfkosten. Je kind eet zijn of haar lunch gewoon in de klas, en hoeft niet extra opgevangen te worden.
Studiefinanciering
We hebben het al toegelicht, maar in het geval van het MBO krijg je je studie in veel gevallen volledig vergoed als je je diploma maar haalt. Probeer daar dus altijd naar te streven, ook als je inmiddels een andere toekomst voor je ziet. Daarnaast staat een behaald diploma altijd goed op je CV. Voor HBO en WO studenten is het belangrijk om niet meer te lenen dan nodig. Dat is niet bezuinigen voor tijdens de studie, maar wel voor na het studeren, wanneer de financiering terugbetaald moet worden.
Studeren is voor kinderen, middelbare scholieren en MBO’ers vaak kosteloos, daarna loopt het op.
Voor de basisschool en middelbare school hoeven ouders en hun kinderen geen lesgeld te betalen. Wel moet er eventueel bijgedragen worden aan reisjes en uitjes met de school (in elk geval de schoolreizen die geen deel uitmaken van het lesprogramma). Op het MBO is studiefinanciering in veel gevallen een gift.
Studiefinanciering voor MBO studenten van niveau 1 en 2 is altijd een gift, dus een lening die niet terugbetaald hoeft te worden. Studenten van MBO niveau 3 en 4 krijgen hun studie ook volledig vergoed, mits ze hun diploma halen. Anders moet de studiefinanciering terugbetaald worden. Bij deze financiering hoort ook een studenten OV kaart waarmee met korting, of kosteloos gereisd kan worden.
Voor een HBO of WO studie kan je mits je onder de 30 jaar bent, een studiefinanciering aanvragen met OV product. Dit is tegenwoordig een lening, dus deze moet ook terugbetaald worden. Je kan deze financiering ook aanvragen als je al een MBO opleiding gevolgd hebt die gefinancierd is. Voor studenten die voor het eerst een HBO of WO studie doen, bedragen de studiekosten het eerste jaar de helft van het volledige collegegeld. Voor studenten met ouders in een financieel krappe situatie, kan een aanvullende beurs worden aangevraagd.
Studenten op het HBO en WO moet volledig zelf betaald worden als je 30 jaar of ouder bent. Voor wie dat erg duur is, zou deeltijd studeren nog een optie kunnen zijn.